CHƯƠNG 02 - TÔ-BI-A

Ông Tô-bít bị mù

¹ Dưới triều vua Ê-xa-khát-đôn, tôi trở về nhà tôi. Người ta đã trả lại cho tôi An-na, vợ tôi và Tô-bi-a, con trai tôi. Ngày lễ Ngũ Tuần của chúng tôi, tức là ngày lễ thánh mừng các Tuần, người ta dọn cho tôi một bữa ăn ngon, và tôi nghiêng người xuống để dùng bữa.
² Người ta bày bàn, dọn cho tôi nhiều món. Tôi nói với Tô-bi-a, con tôi: "Con ơi, con hãy đi tìm trong số các anh em chúng ta bị đày ở Ni-ni-vê, một người nghèo hết lòng tưởng nhớ Thiên Chúa, rồi dẫn người ấy về đây cùng dùng bữa với cha. Này, con ơi, cha đợi con cho đến khi con về." ³ Tô-bi-a ra đi, tìm một người nghèo trong số các anh em chúng tôi. Khi trở về, nó nói: "Cha ơi! " Tôi bảo nó: "Cha đây, con." Nó trả lời: "Thưa cha, có một người trong đồng bào chúng ta đã bị giết và quăng ngoài chợ, là nơi bây giờ người ấy còn đang bị thắt cổ." ⁴ Tôi liền chồm dậy, bỏ cả ăn, chẳng kịp nếm chút gì. Tôi đem người ấy ra khỏi quảng trường và đặt trong một căn nhà nhỏ, chờ lúc mặt trời lặn sẽ đem chôn. ⁵ Trở về nhà, tôi tắm rửa, rồi ăn bánh mà lòng cảm thấy ưu sầu tang tóc. ⁶ Tôi nhớ lại lời ngôn sứ A-mốt đã nói về Bết Ên rằng:

"Những ngày lễ của các ngươi sẽ biến thành tang tóc,

mọi bài hát của các ngươi sẽ nên khúc ai ca."

Rồi tôi khóc. ⁷ Khi mặt trời lặn, tôi đào huyệt chôn người ấy. ⁸ Láng giềng nhạo cười tôi rằng: "Hắn vẫn còn chưa sợ! Người ta truy nã để giết hắn về tội ấy và hắn đã trốn đi, thế mà hắn lại vẫn chôn cất người chết!"

⁹ Ngay tối ấy, tôi tắm rửa, rồi đi vào sân nhà tôi. Tôi nằm dọc theo bức tường ở sân, mặt để trần vì trời nóng. ¹⁰ Tôi không biết là trong bức tường phía trên tôi có chim sẻ. Phân chim nóng hổi rơi xuống mắt tôi, tạo ra những vết sẹo trắng. Tôi đến thầy thuốc xin chữa trị, nhưng họ càng xức thuốc cho tôi, thì các vết sẹo trắng càng làm cho mắt tôi loà thêm, cho đến khi tôi bị mù hẳn. Suốt bốn năm, mắt tôi không nhìn thấy gì cả. Tất cả anh em tôi đều lấy làm buồn cho tôi, và ông A-khi-ca cấp dưỡng cho tôi trong hai năm, trước khi ông đi Ê-ly-mai.

Con dê con phần thưởng gây xung đột trong gia đình

¹¹ Lúc bấy giờ, An-na, vợ tôi, nhận làm những công việc dành cho phụ nữ. ¹² Nàng giao hàng cho chủ và họ trả tiền công cho nàng. Ngày mồng bảy tháng Ðy-trô, nàng xén tấm vải đã dệt xong, rồi giao cho chủ. Tiền công bao nhiêu, họ trả hết cho nàng, lại còn thưởng cho một con dê con để ăn một bữa. ¹³ Khi nàng bước vào nhà, thì con dê bắt đầu kêu be be. Tôi mới gọi nàng lại và hỏi: "Con dê nhỏ đó ở đâu ra vậy? Có phải của trộm cắp không? Ðem trả lại cho chủ nó đi! Vì chúng ta không có quyền ăn của trộm cắp." ¹⁴ Nàng bảo tôi: "Ðó là quà người ta thưởng cho tôi, thêm vào số tiền công!" Tôi không tin nàng và cứ bảo nàng phải trả lại cho chủ. Vì chuyện đó, tôi xấu hổ cho nàng. Rồi nàng đáp lại rằng: "Các việc bố thí của ông ở đâu? Các việc nghĩa của ông đâu cả rồi? Ðó, ai cũng biết là ông được bù đắp như thế nào rồi!"

CHIA SẺ

Tô-bít bị mù và những rắc rối từ lòng đạo đức.Việc chôn cất xác chết của Tobit dẫn đến những rắc rối lớn hơn. Lần này không phải là chỉ việc ông bị mù, ông bị chế giễu từ những người Do Thái và một lời quở trách sắc bén từ chính vợ mình. Những đau khổ của Tobit không chỉ đơn giản là một người đau khổ vì sự công bình của mình; Tobit thậm chí còn cảm thấy chính mình đang bị thẩm vấn và do đó dẫn đến sự tuyệt vọng cực độ. Thay vì được khen thưởng vì sự trung thành với truyền thống Do Thái, ông lại bị mù. Tobit đã bối rối khi những đau khổ ập xuống trên gia đình và chính cuộc đới của ông. Có khi nào bạn trải qua kinh nghiệm khủng hoảng đức tin khi phải trá những giá đắt cho việc trung thành với niềm tin vào Thiên Chúa?

Tobit con người ý thức về sự công bình. Cảm thức về sự công bình được thể hiện rất rõ nét nơi ông. Ông nhất định đòi người bạn đời của mình là bà Anna phải trả lại con dê con mà người chủ đã tặng cho bà,vì bà đã chu toàn công việc một cách tận tâm. Tuy nhiên, do phán đoán sai, ông lại xem nó là của ăn cắp. Với ông đã là của ăn cắp thì phải trả lại cho chủ nhân của nó. Đó là lẽ công bình thường tình trong xã hội, và ông muốn gia đình ông sống lẽ công bình này dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Nhiều người Việt vẫn có quan niệm lấy của chung không phải là một tội. Vì nếu mình không lấy người khác cũng lấy. Đây cũng là cách chúng ta đối xử với tặng vật mà hành tinh này tặng cho nhân loại. Theo bạn ta phải làm gì để việc bảo vệ ngôi nhà chung là quả đất này theo lẽ công bằng như là một gia sản cho mọi người và con người đối xử công bằng với hành tinh này?