CHƯƠNG 1 - ĐỆ NHỊ LUẬT

I. Những Diễn Từ Mở Ðầu
Diễn Từ Thứ Nhất Của Ông Mô-Sê

Khung cảnh thời gian và không gian

¹ Ðây là những lời ông Mô-sê nói với toàn thể Ít-ra-en, ở bên kia sông Gio-đan, trong sa mạc, trong thung lũng A-ra-va, đối diện với Xúp, giữa Pa-ran, Tô-phen, La-van, Kha-xê-rốt và Ði Da-háp.

 ² Từ núi Khô-rếp đến Ca-đê Bác-nê-a, qua đường núi Xê-ia, là mười một ngày đường. ³ Năm thứ bốn mươi, tháng thứ mười một, ngày thứ nhất trong tháng, ông Mô-sê nói với con cái Ít-ra-en, chiếu theo tất cả những gì Ðức Chúa đã truyền cho ông nói với họ. ⁴ Ông đã đánh bại Xi-khôn, vua người E-mô-ri, đóng đô ở Khét-bôn, và tại Ét-re-i, đã đánh bại Ốc, vua miền Ba-san, đóng đô ở Át-ta-rốt. ⁵ Sau đó, ở bên kia sông Gio-đan, trong đất Mô-áp, ông Mô-sê bắt đầu trình bày luật sau đây. Ông nói:

Những chỉ thị cuối cùng ở núi Khô-rếp (Xh 18: 13 -27)

⁶ "Ðức Chúa, Thiên Chúa của chúng ta, đã phán với chúng ta tại núi Khô-rếp như sau: "Các ngươi ở núi này đã lâu rồi. ⁷ Hãy chuyển hướng và lên đường, đi tới núi người E-mô-ri, và tới các dân chung quanh, ở thung lũng A-ra-va, ở miền núi, miền Sơ-phê-la, miền Ne-ghép, miền duyên hải, tới đất người Ca-na-an, núi Li-băng, cho đến Sông Cả, là sông Êu-phơ-rát. ⁸ Ðây, Ta trao đất đó cho các ngươi, hãy vào và chiếm hữu đất mà Ðức Chúa đã thề với cha ông các ngươi, là Áp-ra-ham, I-xa-ác và Gia-cóp, rằng Người sẽ ban cho họ và dòng dõi họ sau này."

⁹ Thời ấy, tôi đã nói với anh em: "Một mình tôi không thể gánh vác anh em được. ¹⁰ Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em, đã làm cho anh em nên đông đúc, và hôm nay, coi đó: anh em nhiều như sao trên trời. ¹¹ Nguyện Ðức Chúa, Thiên Chúa của cha ông anh em, tăng số anh em lên gấp ngàn lần và chúc phúc cho anh em như Người đã phán với anh em! ¹² Làm sao một mình tôi gánh được những phiền hà, yêu sách, tranh tụng của anh em?¹³ Mỗi chi tộc của anh em hãy đề cử những người khôn ngoan, thông minh và từng trải, và tôi sẽ đặt họ làm đầu anh em." ¹⁴ Anh em đã trả lời tôi rằng: "Ðiều ông đề nghị làm, hay đó!" ¹⁵ Tôi đã chọn những người đứng đầu các chi tộc của anh em, là những người khôn ngoan, từng trải, và đặt họ làm đầu anh em, làm người chỉ huy một ngàn, chỉ huy một trăm, chỉ huy năm mươi, chỉ huy mười người, và làm ký lục cho mỗi chi tộc của anh em. ¹⁶Thời ấy, tôi đã truyền cho các thẩm phán của anh em rằng: "Các ông hãy nghe những điều anh em đồng bào các ông kiện tụng, và hãy xử công minh giữa một người đồng bào với một người đồng bào, hoặc với một ngoại kiều ở với người ấy. ¹⁷ Các ông đừng thiên vị ai trong khi xét xử: hãy nghe người nhỏ cũng như người lớn, đừng sợ ai, vì xét xử là việc của Thiên Chúa. Có vụ nào khó quá đối với các ông, thì các ông hãy trình bày với tôi, tôi sẽ nghe vụ đó." ¹⁸ Thời ấy, tôi đã truyền cho anh em mọi điều anh em phải làm.

Ở Ca-đê, dân không chịu tin vào Ðức Chúa (Ds 13: 1-33)

¹⁹ Chúng ta đã lên đường từ Khô-rếp và đã đi qua sa mạc mênh mông khủng khiếp ấy mà anh em đã thấy, trên đường tới miền núi của người E-mô-ri, như Ðức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, đã truyền cho chúng ta, và chúng ta đã đến Ca-đê Bác-nê-a. ²⁰ Tôi đã nói với anh em: "Anh em đã tới miền núi của người E-mô-ri, miền núi mà Ðức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, ban cho chúng ta. ²¹ Coi đó: Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh (em), đã trao đất này cho anh (em); hãy lên và chiếm hữu, như Ðức Chúa, Thiên Chúa của cha ông anh (em), đã phán với anh (em). Ðừng sợ, đừng hãi." ²² Tất cả anh em đã đến gặp tôi và nói: "Chúng ta hãy phái người đi trước chúng ta để thăm dò đất cho chúng ta; họ sẽ báo cáo cho chúng ta về con đường chúng ta phải đi qua và về các thành chúng ta sẽ đến." ²³ Lời ấy vừa lòng tôi, và tôi đã chọn giữa anh em mười hai người, mỗi chi tộc một người. ²⁴ Họ đã chuyển hướng và lên núi. Khi tới thung lũng Ét-côn, họ đã do thám thung lũng ấy. ²⁵ Tay họ đã lấy hoa trái miền ấy và đưa xuống cho chúng ta. Họ đã báo cáo cho chúng ta, và nói: "Miền đất mà Ðức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, ban cho chúng ta, tốt tươi thật!" ²⁶ Nhưng anh em đã không muốn lên và đã cưỡng lệnh Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em. ²⁷ Anh em đã lẩm bẩm trong lều trại và nói: "Chính vì Ðức Chúa ghét chúng ta mà Người đã đưa chúng ta ra khỏi đất Ai-cập, để trao chúng ta vào tay người E-mô-ri và tiêu diệt chúng ta. ²⁸ Chúng ta sắp lên chỗ nào đây? Anh em chúng ta đã làm cho chúng ta nản lòng khi nói rằng: "Dân đó lớn và cao hơn chúng ta. Các thành thì lớn, tường luỹ ngất trời. Chúng tôi cũng thấy ở đó con cái A-nác nữa."

²⁹ Tôi đã bảo anh em: "Ðừng run khiếp, đừng sợ chúng! ³⁰ Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em, Ðấng đi phía trước anh em, sẽ chiến đấu cho anh em, đúng như Người đã làm cho anh em tại Ai-cập trước mắt anh em, ³¹và trong sa mạc, nơi anh (em) thấy Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh (em), mang anh (em) như một người mang con mình, suốt con đường anh em đã đi cho tới khi anh em đến nơi này."32 Nhưng trong việc ấy anh em đã không tin vào Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em, ³³ Ðấng đi phía trước anh em trên đường để tìm chỗ cho anh em cắm lều; ban đêm, Người ở trong lửa để cho anh em thấy đường anh em đi, và ban ngày, Người ở trong đám mây.

²⁹ Tôi đã bảo anh em: "Ðừng run khiếp, đừng sợ chúng! ³⁰ Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em, Ðấng đi phía trước anh em, sẽ chiến đấu cho anh em, đúng như Người đã làm cho anh em tại Ai-cập trước mắt anh em, ³¹và trong sa mạc, nơi anh (em) thấy Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh (em), mang anh (em) như một người mang con mình, suốt con đường anh em đã đi cho tới khi anh em đến nơi này."32 Nhưng trong việc ấy anh em đã không tin vào Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em, ³³ Ðấng đi phía trước anh em trên đường để tìm chỗ cho anh em cắm lều; ban đêm, Người ở trong lửa để cho anh em thấy đường anh em đi, và ban ngày, Người ở trong đám mây.

Ban đêm, Người ở trong lửa để cho anh em thấy đường đi, và ban ngày, Người ở trong đám mây 

Huấn thị của Ðức Chúa tại Ca-đê (Ds 14: 20-45)

³⁴ Ðức Chúa đã nghe thấy giọng nói của anh em, Người nổi giận và thề rằng: ³⁵ "Không một người nào thuộc thế hệ gian ác này sẽ được thấy miền đất tốt tươi Ta đã thề sẽ ban cho cha ông các ngươi, ³⁶ ngoại trừ Ca-lếp, con của Giơ-phun-ne: nó sẽ được thấy đất ấy, và đất nó đã giẫm lên, Ta sẽ ban cho nó và các con nó, bởi vì nó đã một lòng theo Ðức Chúa." ³⁷ Vì anh em, Ðức Chúa cũng nổi cơn thịnh nộ cả với tôi, Người phán: "Cả ngươi nữa, ngươi cũng sẽ không được vào đó! ³⁸ Giô-suê, con của Nun, kẻ chầu chực trước mặt ngươi, sẽ được vào đó. Hãy làm cho nó nên mạnh mẽ, vì chính nó sẽ cho Ít-ra-en hưởng đất ấy làm gia nghiệp. ³⁹ Về phần con cái các ngươi mà các ngươi nói: "Chúng sẽ bị giặc bắt", và con trai các ngươi, những đứa hôm nay chưa biết phân biệt tốt xấu, chúng sẽ được vào đó. Ta sẽ ban cho chúng đất ấy và chúng sẽ chiếm hữu. ⁴⁰ Còn các ngươi hãy chuyển hướng và lên đường đi sa mạc, theo hướng Biển Sậy."

⁴¹ Anh em đã trả lời và nói với tôi: "Chúng tôi đã phạm tội nghịch cùng Ðức Chúa, chúng tôi sẽ lên và sẽ chiến đấu theo tất cả những gì Ðức Chúa, Thiên Chúa chúng tôi, đã truyền cho chúng tôi." Mỗi người trong anh em đã đeo võ khí và tưởng lên núi là việc dễ dàng. ⁴² Ðức Chúa đã phán với tôi: "Hãy bảo chúng: các ngươi đừng lên, đừng chiến đấu, vì Ta không ở giữa các ngươi. Ðừng để quân địch đánh bại các ngươi!" ⁴³ Tôi đã bảo anh em mà anh em không nghe, anh em đã cưỡng lệnh Ðức Chúa, đã cả gan lên núi. ⁴⁴ Người E-mô-ri ở miền núi ấy ra đánh anh em, đuổi anh em như ong đuổi, và đánh tan anh em tại Xê-ia đến tận Khoóc-ma. ⁴⁵ Khi trở về, anh em đã khóc lóc trước mặt Ðức Chúa, nhưng Ðức Chúa đã không nghe tiếng anh em và không để tai nghe anh em. ⁴⁶ Chính vì vậy mà anh em đã phải ở lại Ca-đê như thế. 

CHIA SẺ

Hôm nay, chúng ta bắt đầu lên đường với sách Đệ nhị luật. Sách này có nghĩa là “luật thứ hai.” Sách tường thuật lại việc trao Luật lần thứ hai của Mô-sê khi ông chuẩn bị cho đất nước nhận phần gia sản đã được hứa ban cho họ. Nhưng Mô-sê đã làm nhiều hơn chứ không chỉ là lập lại Luật cho thế hệ mới. Ông đã áp dụng nó cho đời sống mới của họ trong đất và nhấn mạnh đến tầm quan trọng của tình yêu Thiên Chúa ở nơi họ và việc tuân phục Ngài phải xuất phát từ con tim.

Biến cố Ca-đê Bác-nê-a được ghi lại trong chương 14 sách Dân số, và trong sách Tân Ước biến cố này nằm ở chương 3-4 trong Thư Do thái. Thiên Chúa cảnh báo về “lòng dạ xấu xa chối bỏ đức tin” (Dt 3:12). Lòng dạ xấu xa ! Tại sao tội chối bỏ đức tin xấu xa đến thế ?

Khi chúng ta bắt đầu không tin, lúc đó chúng ta xem Thiên Chúa giống như người nói dối và đặt câu hỏi về sự đáng tin cậy của Lời Ngài. Trách nhiệm của chúng ta không phải là đặt câu hỏi cho Thiên Chúa nhưng tin vào Ngài và làm điều Ngài sai khiến chúng ta.

Không tin làm phí thời gian. Một cuộc hành trình mười một ngày trở thành cuộc hành trình bốn mươi năm lang thang trong sa mạc và chết ! Thai độ không tin tước đi khỏi chúng ta những phúc lành của Chúa. Thiên Chúa chăm sóc cho dân Ngài trong bốn mươi năm này, nhưng Ngài đã có thể làm biết bao nhiêu điều lớn hơn thế, nếu họ đã tuyên bố phần gia sản của mình.

Khi bạn đến những nơi là Ca-đê Bác-nê-a trong cuộc hành hương của đời mình, đừng nhìn những nơi khó khăn và nguy hiểm. Hãy nhìn lên Thiên Chúa, Đấng đang dẫn dắt bạn và hãy đi trong niềm tin.

Thiên Chúa có thể đang mời gọi bạn đi vào chiều sâu hơn nữa trong đời sống cầu nguyện, chia sẻ đức tin của bạn một cách hiệu quả hơn và vận hành ở mức độ cao hơn những món quà thiêng liêng của bạn. Thế nhưng đâu là điều mới mà Đức Kitô đang mời gọi bạn ? Đâu là nơi mà Thiên Chúa đang nói với bạn ? Nơi đâu trong đời sống của bạn, mà bạn đang đáp trả Thiên Chúa bằng tiếng “Không !” ?