CHƯƠNG 02 - MA-CA-BÊ 2

 Ngôn sứ Giê-rê-mi-a cất giấu đồ thờ phượng
¹ Theo các hồ sơ lưu trữ, người ta biết rằng ngôn sứ Giê-rê-mi-a đã truyền cho những người bị lưu đày phải cất giữ lửa như đã chỉ. ² Sau khi trao sách Luật cho những người bị phát lưu, ngôn sứ đã chỉ thị cho họ không được quên những mệnh lệnh của Ðức Chúa và không được để cho tâm trí ra lầm lạc khi nhìn thấy các tượng bằng vàng, bằng bạc và đồ trang trí các tượng ấy. ³ Ông cũng dùng những lời tương tự để khuyến khích họ đừng sao nhãng Lề Luật. ⁴ Cũng bản văn ấy còn cho biết là vị ngôn sứ được báo mộng, đã truyền phải đưa Lều và Hòm Bia cùng đi với ông lên núi ông Mô-sê đã lên để nhìn ngắm cơ nghiệp của Thiên Chúa. ⁵ Khi đến đó, ông Giê-rê-mi-a gặp thấy một cái nhà giống hình một cái hang; ông đưa Lều, Hòm Bia và bàn thờ dâng hương vào đấy, rồi bít cửa lại. ⁶ Sau đó, một số người đồng hành với ông tính trở lại để ghi dấu đường, nhưng không tìm ra. ⁷ Biết chuyện ấy, ông Giê-rê-mi-a trách mắng họ: "Nơi ấy chẳng ai được biết cho đến khi Thiên Chúa tập hợp dân lại và tỏ lòng thương xót họ. ⁸ Bấy giờ Ðức Chúa sẽ cho thấy tất cả những thứ đó: vinh quang của Ðức Chúa và đám mây sẽ xuất hiện, như dưới thời ông Mô-sê, cũng như sau này dưới thời vua Sa-lô-môn, khi vua cầu cho lễ thánh hiến Ðền Thờ được cử hành long trọng." ⁹ Cũng bản văn ấy cho biết vua Sa-lô-môn, một người khôn ngoan tột bậc, đã cử hành lễ cung hiến và khánh thành Ðền Thờ như thế nào. ¹⁰ Xưa kia, khi ông Mô-sê cầu xin Ðức Chúa, thì lửa từ trời đã xuống thiêu huỷ các lễ vật hiến tế như thế nào, thì khi vua Sa-lô-môn cầu xin, lửa cũng đốt cháy các lễ vật toàn thiêu như vậy. ¹¹ Ông Mô-sê đã nói: "Vật gì đã dâng lên làm của lễ đền tội, thì không được phép ăn, mà phải đốt sạch." ¹² Cũng vậy, vua Sa-lô-môn đã mừng lễ suốt tám ngày liền.
Thư viện của ông Nơ-khe-mi-a
¹³ Các việc trên đây đã được thuật lại trong hồ sơ lưu trữ và trong Hồi ký của ông Nơ-khe-mi-a. Ngoài ra cũng còn thuật lại việc ông thành lập thư viện, thu thập các sách liên quan đến các vua và ngôn sứ, các sách của vua Ða-vít, các thư của các vua liên quan đến các lễ vật biệt hiến. ¹⁴ Cũng vậy, ông Giu-đa đã thu thập tất cả các sách đã bị phân tán hồi chúng tôi gặp chiến tranh: các sách đó hiện chúng tôi đang giữ. ¹⁵ Vậy khi nào cần tới, xin anh em cho người đến mang về.
Kêu gọi mừng lễ thánh hiến
¹⁶ Vậy sắp đến ngày mừng lễ thanh tẩy Ðền Thờ, chúng tôi viết thư này cho anh em, mong anh em xử sự thế nào cho đẹp khi mừng các ngày lễ ấy. ¹⁷ Quả thật, chính Thiên Chúa đã cứu thoát toàn thể dân Người và ban cho tất cả được thừa hưởng gia nghiệp, vương quyền, chức tư tế và ơn được hiến thánh, ¹⁸ như Người đã hứa trong Lề Luật. Vì thế, chúng tôi hy vọng rằng chẳng bao lâu nữa, chính Thiên Chúa sẽ thương xót và tập hợp chúng tôi lại từ khắp tứ phương thiên hạ về Nơi Thánh, bởi vì Người đã cứu chúng tôi khỏi những tai hoạ lớn lao và thanh tẩy Nơi Thánh này.
II. Lời Tựa Của Tác Giả
¹⁹ Còn những chuyện về ông Giu-đa Ma-ca-bê và các anh em, về lễ thanh tẩy Ðền Thờ vĩ đại, về việc cung hiến bàn thờ, ²⁰ cũng như về những cuộc chiến chống lại vua An-ti-ô-khô Ê-pi-pha-nê và Êu-pa-to con vua, ²¹ về những cuộc hiển linh dành cho nghĩa quân chiến đấu bênh vực Do-thái giáo, với lực lượng không đáng kể mà đã cướp phá toàn miền và đuổi được quân xâm lăng đông đảo, ²² về việc khôi phục Ðền Thờ lừng danh khắp nơi, về việc giải phóng thành, về Lề Luật bị huỷ bỏ nay sắp được tái lập, về việc Ðức Chúa mở lượng từ bi thương xót tất cả mọi người; ²³ tất cả những việc đó, ông Gia-xon, người Ky-rê-nê, đã trình bày trong năm cuốn sách, nay chúng tôi thu gọn lại thành một cuốn duy nhất.
²⁴ Quả thật, khi nhìn thấy những con số dài vô tận và nỗi khó khăn của những người muốn nghiên cứu các trình thuật lịch sử vì tư liệu quá dồi dào, ²⁵ chúng tôi đã cố trình bày sao cho hấp dẫn đối với những người muốn đọc, sao cho thuận tiện đối với những người muốn ghi nhớ các sự kiện, và sao cho hữu ích đối với tất cả những ai muốn làm bạn với sách vở. ²⁶ Ðối với chúng tôi, lãnh trách nhiệm nặng nề là làm công việc tóm tắt này, thật không phải dễ; công việc ấy đòi hỏi phải đổ nhiều mồ hôi và phải thức khuya dậy sớm. ²⁷ Công việc này cũng khó khăn như công việc của người đãi tiệc tìm cách thoả mãn thực khách; tuy nhiên, để bày tỏ lòng biết ơn đối với nhiều người, chúng tôi xin sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm nặng nề đó. ²⁸ Chúng tôi xin nhường cho tác giả trình bày cặn kẽ từng chi tiết, còn chúng tôi, chúng tôi sẽ theo các nét chính trong bản tóm lược. ²⁹ Thật thế, cũng như một kiến trúc sư thiết kế ngôi nhà mới, phải bận tâm bận trí lo cho toàn bộ công trình, còn thợ sơn thợ vẽ chỉ lưu ý đến những gì thích hợp cho công việc trang trí, thiết tưởng công việc của chúng tôi cũng như vậy. ³⁰ Ði sâu vào từng sự kiện lịch sử, bàn rộng đến các vấn đề và lao tâm khổ tứ, về các chi tiết, thì xứng hợp với tác giả; ³¹ còn tìm cách diễn tả tóm tắt cho gọn gàng thay vì đi vào chi tiết thì đó là công việc của người lược thuật.
³² Vậy bây giờ chúng ta vào đề ngay, không thêm gì ngoài những điều đã nói. Thật là ngây ngô nếu phần mở đầu thì dài, còn những phần chính thì lại quá ngắn.

CHIA SẺ

Gìn giữ ký ức Giao Ước : Chương 2 mở đầu bằng việc nhắc lại cuộc hồi hương từ Babylon và việc tiên tri Giêrêmia cất giấu Hòm Bia Giao Ước tại núi mà ông đã được linh ứng. Dù dân không còn nhìn thấy Hòm Bia, họ vẫn ghi nhớ nơi cất giấu, và niềm hy vọng rằng Chúa sẽ tỏ lộ nó trở lại trong thời kỳ được Người chỉ định. Dân Chúa không sống bằng cái thấy, nhưng bằng ký ức đức tin, bằng niềm tin tưởng vào lời hứa của Thiên Chúa. Tôi có nhớ lại những lần Chúa đã cứu giúp, dẫn dắt đời tôi không? Khi tôi không “thấy” Chúa hoạt động, tôi có còn tin rằng Ngài vẫn hiện diện không?
Chờ đợi trong kiên nhẫn và tin tưởng: Thiên Chúa sẽ một ngày quy tụ dân lại, cho họ thấy vinh quang của Người. Việc phục hồi đền thờ, việc tẩy uế và thánh hiến lại là dấu chỉ rằng Chúa không quên Dân của Ngài. Niềm hy vọng Kitô giáo không mơ hồ, mà được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa và lịch sử cứu độ. Trong những lúc bị thử thách, điều ta cần là kiên nhẫn chờ đợi, và trung thành với Chúa như những người trong sách Ma-ca-bê. Tôi có dám kiên nhẫn chờ Chúa hành động, hay tôi dễ nản lòng? Khi thấy Giáo Hội hoặc xã hội gặp khó khăn, tôi có cầu nguyện và vững lòng cậy trông không?
Gìn giữ và chuyển giao đức tin: Tác giả sách Ma-ca-bê nhấn mạnh, các sự kiện linh thánh cần được ghi chép, lưu truyền và cử hành long trọng để nuôi dưỡng đức tin cho thế hệ mai sau. Việc “gìn giữ ký ức” không phải là sống với quá khứ, mà là để trao truyền ký ức đức tin. Những dòng thư được gửi đi từ Giêrusalem đến Ai Cập, như một sợi dây liên kết các thế hệ con cái của Dân Chúa, dù ở quê hương hay tha hương. Trong gia đình, trong cộng đoàn, ai sẽ kể lại cho con cháu chúng ta rằng: “Chúa đã làm bao việc kỳ diệu cho tổ tiên chúng ta”? Tôi có lưu giữ, chia sẻ và truyền lại đức tin cho con cháu, cho những người trẻ hơn mình không?