CHƯƠNG 15 - CHÂM NGÔN

¹ Câu đáp dịu dàng khiến cơn giận tiêu tan,

lời nói khiêu khích làm nổi cơn thịnh nộ.

2 Lưỡi người khôn tiết ra tri thức,

miệng kẻ dại tuôn chuyện ngu si.

³ Mắt Ðức Chúa ở mọi nơi mọi chỗ

hằng dõi theo kẻ dữ người lành.

⁴ Lời xoa dịu tựa cây ban sự sống,

lời nham hiểm làm tan nát tâm can.

⁵ Kẻ ngu khinh lời cha nghiêm huấn,

ai giữ lời sửa dạy sẽ nên khôn.

⁶ Nhà người ngay dư đầy của cải,

nhưng huê lợi của kẻ ác gây bối rối âu lo.

⁷ Môi người khôn truyền bá kiến thức,

lòng kẻ dại chẳng được thế đâu.

⁸ Ðức Chúa ghê tởm hy lễ của đứa ác,

nhưng ưa thích lời cầu của kẻ ngay.

⁹ Ðức Chúa ghê tởm lối sống của ác nhân,

nhưng mến thương người theo đuổi sự công chính.

¹⁰ Kẻ rời xa đường ngay chính sẽ bị nghiêm trị,

ai khinh thường lời sửa dạy sẽ phải mạng vong.

¹¹ Âm phủ, âm ty còn phơi bày trước nhan Ðức Chúa,

huống chi là lòng dạ con người!

¹² Kẻ nhạo báng không thích bị khiển trách,

cũng chẳng chịu đến với người khôn.

¹³ Lòng mừng vui làm hân hoan nét mặt,

lòng sầu muộn khiến tâm trí rã rời.

¹⁴ Trí người minh mẫn kiếm tìm tri thức,

miệng kẻ ngu si ham thích chuyện điên rồ.

¹⁵ Kẻ cùng khốn thấy ngày nào cũng xấu,

đời người vui là yến tiệc kéo dài.

¹⁶ Ít của ít tiền mà biết kính sợ Ðức Chúa

hơn có cả kho tàng mà cứ phải âu lo.

¹⁷ Thà bữa rau bữa cháo mà yêu thương nhau

còn hơn mâm cao cỗ đầy mà bất hoà bất thuận.

¹⁸ Kẻ nóng tính gây ra cãi vã,

người chậm giận làm dịu cuộc đôi co.

¹⁹ Ðường kẻ lười bị rào gai cản trở,

lối người ngay được bồi đắp thênh thang.

²⁰ Con khôn làm hài lòng cha,

đứa dại không nể mặt mẹ.

²¹ Kẻ ngu si lấy điều dại làm vui,

người hiểu biết cứ thẳng đường mà tiến.

²² Thiếu bàn bạc, chương trình đổ vỡ,

nhiều cố vấn, ắt sẽ thành công.

²³ Biết đối đáp khiến con người vui thú,

nói đúng lúc, thật tốt đẹp dường bao!

²⁴ Người khôn theo con đường đưa lên sự sống,

tránh con đường dẫn xuống âm ty.

²⁵ Nhà đứa kiêu căng, Ðức Chúa giật cho sập,

đất kẻ goá bụa, Người giữ vững đường ranh.

²⁶ Ðức Chúa ghê tởm những mưu đồ xấu xa,

còn lời lẽ nhân hậu thì thuần khiết.

²⁷ Kẻ hám lợi làm tan hoang nhà cửa,

người khinh chê quà hối lộ sẽ được sống lâu.

²⁸ Người công chính nghĩ suy rồi mới đáp,

miệng kẻ ác tuôn trào chuyện xấu xa.

²⁹ Ðức Chúa ở xa phường gian ác,

nhưng nghe lời nguyện của chính nhân.

³⁰ Cái nhìn ngời sáng làm tâm hồn vui sướng,

tin tức may lành khiến xương cốt vững vàng.

³¹ Kẻ lắng nghe lời sửa dạy, lời ban sự sống,

sẽ được cư ngụ với những bậc khôn ngoan.

³² Bỏ lời nghiêm huấn là coi rẻ chính mình,

nghe lời sửa dạy là sắm lấy hiểu biết.

³³ Lòng kính sợ Ðức Chúa là trường dạy khôn ngoan,

    khiêm nhu là đường dẫn đến vinh dự. 

CHIA SẺ

Khi bạn mở miệng ra, bạn để cho người khác biết rằng bạn có thể là người khôn hay người dại. Người khôn chia sẻ kiến thức và giống như cây sinh trái nuôi dưỡng nhiều người (c.4). Kẻ dại tuôn ra những lời mà chẳng để lại được gì cả (c.2).

Người khôn biết làm chủ cơn giận (c.18) và biết cách đáp trả lại cơn giận (c.1). “Câu trả lời nhẹ nhàng” chẳng phải là cách nói mánh khóe hay xu nịnh, nhưng nói điều ngay thẳng (c.28) vào đúng lúc (c.23) đúng trạng thái (c.1).

Điều phát ra từ miệng bắt đầu từ trong lòng (Mt 12:35), vì thế hãy duy trì một con tim vui tươi trước Thiên Chúa (c.13,15) và lấp đầy lòng bạn với chân lý của Ngài (c.14). Thiên Chúa thấu suốt lòng bạn; đừng cố gắng để dấu bất kỳ điều gì với Ngài (c.11).

Tóm lại, hãy xin Thiên Chúa giúp khi nói điều đúng đắn (c.8, 29). Lời cầu nguyện của vua Đa-vít trong Thánh vịnh 141:3-4 là một nơi tốt để khởi đầu.

Những xung đột trong cuộc sống là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, đâu là cách thức bạn áp dụng để có thể giúp bản thân tiến bộ thay vì phá hủy những tương quan với người khác ? Làm thế nào để bạn có thể bước vào một cuộc tranh luận mà qua đó cho thấy cuộc tranh luận sẽ giúp cho bản thân bạn và cho người khác ? Bạn có mời Đức Giê-su tham gia khi chuẩn bị bước vào một cuộc tranh luận ?