CHƯƠNG 1 - Tin Mừng theo Thánh Matthêu

I. Giáng Sinh Và Thời Thơ Ấu Của Ðức Giêsu

Gia phả Ðức Giêsu Kitô

⁽¹⁾ Ðây là gia phả Ðức Giêsu Kitô, con cháu vua Ða-vít, con cháu tổ phụ Áp-ra-ham:

⁽²⁾ Ông Áp-ra-ham sinh I-xa-ác; I-xa-ác sinh Gia-cóp; Gia-cóp sinh Giu-đa và các anh em ông này; ⁽³⁾ Giu-đa ăn ở với Ta-ma sinh Pe-rét và De-rác; Pe-rét sinh Khét-xơ-ron; Khét-xơ-ron sinh A-ram; ⁽⁴⁾ A-ram sinh Am-mi-na-đáp; ông Am-mi-na-đáp sinh Nác-son; Nác-son sinh Xam-môn; ⁽⁵⁾ Xam-môn lấy Ra-kháp sinh Bô-át; Bô-át lấy Rút sinh Ô-vết; Ô-vết sinh Gie-sê; ⁽⁶⁾ Gie-sê sinh Ða-vít.

Vua Ða-vít lấy vợ ông U-ri-gia sinh Sa-lô-môn; ⁽⁷⁾ Sa-lô-môn sinh Rơ-kháp-am; Rơ-kháp-am sinh A-vi-gia; A-vi-gia sinh A-xa; ⁽⁸⁾ A-xa sinh Giơ-hô-sa-phát; Giơ-hô-sa-phát sinh Giô-ram; Giô-ram sinh Út-di-gia; ⁽⁹⁾ Út-di-gia sinh Gio-tham; Gio-tham sinh A-khát; A-khát sinh Khít-ki-gia; ⁽¹⁰⁾ Khít-ki-gia sinh Mơ-na-se; Mơ-na-se sinh A-môn; A-môn sinh Giô-si-gia; ⁽¹¹⁾ Giô-si-gia sinh Giơ-khon-gia và các anh em vua này; kế đó là thời lưu đày ở Ba-by-lon.

⁽¹²⁾ Sau thời lưu đày ở Ba-by-lon, Giơ-khon-gia sinh San-ti-ên; San-ti-ên sinh Dơ-rúp-ba-ven; ⁽¹³⁾ Dơ-rúp-ba-ven sinh A-vi-hút; A-vi-hút sinh En-gia-kim; En-gia-kim sinh A-do; ⁽¹⁴⁾ A-do sinh Xa-đốc; Xa-đốc sinh A-khin; A-khin sinh Ê-li-hút; ⁽¹⁵⁾ Ê-li-hút sinh E-la-da; E-la-da sinh Mát-than; Mát-than sinh Gia-cóp; ⁽¹⁶⁾ Gia-cóp sinh Giu-se, chồng của bà Ma-ri-a, bà là mẹ Ðức Giêsu cũng gọi là Ðấng Ki-tô.

⁽¹⁷⁾ Như thế, tính chung lại thì: từ tổ phụ Áp-ra-ham đến vua Ða-vít, là mười bốn đời; từ vua Ða-vít đến thời lưu đày ở Ba-by-lon, là mười bốn đời; và từ thời lưu đày ở Ba-by-lon đến Ðức Kitô, cũng là mười bốn đời.

Truyền tin cho ông Giu-se

⁽¹⁸⁾ Sau đây là gốc tích Ðức Giêsu Kitô: bà Maria, mẹ Người, đã thành hôn với ông Giuse. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. ⁽¹⁹⁾ Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo. ⁽²⁰⁾ Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng: "Này ông Giuse, là con cháu Ðavít, đừng ngại đón bà Maria vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. ⁽²¹⁾ Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ." ⁽²²⁾ Tất cả sự việc này đã xảy ra, là để ứng nghiệm lời xưa kia Chúa phán qua miệng ngôn sứ:

⁽²³⁾ Này đây, Trinh Nữ sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai, người ta sẽ gọi tên con trẻ là Emmanuen, nghĩa là "Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta".⁽²⁴⁾ Khi tỉnh giấc, ông Giu-se làm như sứ thần Chúa dạy và đón vợ về nhà. ⁽²⁵⁾ Ông không ăn ở với bà, cho đến khi bà sinh một con trai, và ông đặt tên cho con trẻ là Giê-su. 

                                    DẪN NHẬP BỐN SÁCH TIN MỪNG

Từ Phúc âm có nghĩa là “tin mừng”. Đó là sứ điệp Đức Giêsu Kitô tha thứ tội lỗi cho những ai tin vào Ngài. (1 Cr. 15:1–11; Gal. 1:6–9). Tin Mừng cũng ám chỉ đến bốn cuốn sách đầu tiên trong Tân Ước, trong đó cho thấy cuộc đời và giáo huấn của Đấng Cứu độ. Ngoài Đức Giêsu Kitô - Ngài là ai? Ngài dạy gì, Ngài làm gì- thì chẳng có tin mừng nào khác cho những người tội lỗi xa lạc (Cv 4:12).

Bốn cuốn Tin Mừng không phải là những cuốn sách tiểu sử theo nghĩa hiện thời của từ này, các sách Tin Mừng cũng không nói cho chúng ta biết mọi thứ về Đức Giêsu (ga 20:30–31). Được linh hứng bởi Thánh Thần, các tác giả đã chọn những chất liệu nào nhằm giúp họ hoàn tất mục tiêu khi họ viết ra tác phẩm của mình.

Matthêu khi viết tác phẩm này, ông nhắm đến những người Do thái và đã giải thích rằng Đức Giêsu Kitô là đấng Messia, Đấng hoàn tất những gì đã được báo trước trong Cựu Ước. Máccô nhắm đến độc giả là người Rôma và đã phác họa Đức Giêsu như là một người Tôi Tớ linh động của Chúa. Luca đã viết cho những người Hy lạp và đã trình bày Đức Giêsu như là Con Người hoàn hảo và đầy lòng trắc ẩn. Gioan đã có trong trí mình toàn thể thế giới khi ông viết và đã trình bày Đức Giêsu như là Con TC và Đấng Cứu Độ trần gian.

Ba cuốn Tin Mừng đầu tiên cho thấy những trình thuật song song nhau trong cuộc đời của Đức Giêsu và vì vậy được gọi là “các Tin Mừng nhất lãm.” (từ nhất lãm có nghĩa “để cùng thấy”.) Tin Mừng của Gioan, đã được viết rất trễ sau này, chứa đựng những chất liệu bổ túc cho các trình thuật của các tác giả tin mừng nhất lãm. Mỗi Tin Mừng là một sách riêng biệt, và cả bốn tin Mừng đều cần thiết để cho thấy một cái nhìn tròn vẹn về cuộc đời, giáo huấn, và những công việc của Đức Giêsu Kitô. 

DẪN NHẬP TIN MỪNG MATTHÊU

Matthêu (có nghĩa là “món quà của Thiên Chúa”) là một người thu thuế người Do Thái, người đã nghe theo lời kêu gọi của Đấng Kitô và trở thành một trong mười hai tông đồ đầu tiên (Mt 9: 9–13). Tên ông được đặt là Lêvi (Lc 5:27).

Sách Tin Mừng được viết đặc biệt cho người Do Thái, Matthêu chứng minh rằng Chúa Giê-su Kitô là Con vua Đa-vít, Đấng Mê-si-a, người thừa kế hợp pháp ngai vàng của Đa-vít. Ít nhất có 129 câu trích dẫn và ám chỉ trong Cựu ước xuất hiện trong Tin Mừng của Matthêu, và từ “vương quốc” được tìm thấy hơn năm mươi lần. Tin Mừng Matthêu đứng đầu trong các sách Tân Ước như là cầu nối hoàn hảo giữa giao ước cũ và giao ước mới, dân Israel và Giáo hội, lời tiên tri và sự ứng nghiệm.

Nhà vua trình diện chính Ngài với dân của Ngài (ch. 1–10), nhưng các nhà lãnh đạo tôn giáo chống lại Ngài (ch. 11–13). Do đó, Nhà Vua đã rút khỏi đám đông cùng với các môn đệ của Ngài để chuẩn bị cho họ việc Ngài sắp bị bắt và bị đóng đinh (ch. 14–20). Ngài bị từ chối và bị đóng đinh (ch. 21–27), nhưng Ngài đã sống lại từ cõi chết và giao cho các môn đệ của Ngài mang thông điệp của Ngài cho toàn thế giới (ch 28).

Khi đọc Tin mừng Matthêu, bạn sẽ ấn tượng với uy quyền của Chúa Giê-su Kitô đối với bệnh tật, ma quỷ, nhiều hoàn cảnh bi đát và thậm chí cả cái chết. Ngài có thẩm quyền trên cuộc sống của chúng ta, và chúng ta nên tuân theo Ngài trong vâng phục. 

CHIA SẺ

Một cuốn sách đặc biệt (c.1). Cựu Ước là “cuốn sách về gia phả của Adam” (St. 5:1), nhưng Tân Ước là “cuốn sách về gia phả của Đức Giêsu Kitô.” Thực tế, trong gia phả của Đức Giêsu Kitô là người cuối cùng được ghi lại trong Kinh Thánh, trong chương này và cả trong Luca 3:23–28. Điều quan trọng không phải là lần đầu, nhưng là lần thứ hai được sinh ra. (Ga 3). Kinh thánh có phải là cuốn sách đặc biệt đối với bạn, là nơi bạn tìm kiếm sự hướng dẫn từ Thiên Chúa? Bạn đã từng đọc trọn cuốn sách Tin Mừng Mát-thêu từ chương đầu tới chương cuối chưa? Và bạn có nghĩ mình sẽ làm điều đó trong dịp này?

Một sự quan phòng đặc biệt (c.2–17). Có thể đối với một số đọc giả đây là một danh sách nhàm chán những cái tên khó đọc. Trên thực tế đây là những sự việc được thuật lại hoạt động của Chúa ngang qua nhiều thời đại để đem Con Ngài đến thế gian. Thiên Chúa đã cai trị, đã làm chủ toàn bộ, và hoàn tất lời hứa của Ngài. Với cách thức như vậy, Ngài sẽ giữ lời hứa của Ngài và gửi Đức Giêsu trở lại lần nữa. Bạn khám phá ra điều gì trong một tiến trình lịch sử lâu dài như vậy, phải chăng bạn chỉ nhìn thấy một điểm trong tổng thể của bức tranh, hay lạc quan bởi nhìn thấy tổng quan dưới cái nhìn quan phòng của Thiên Chúa?

Một Đứa Trẻ đặc biệt (c.18–25). Đức Giêsu được sinh ra khác với tất cả những đứa trẻ khác: Ngài được thụ thai bởi Thánh Thần trong cung lòng của Đức Maria và được sinh ra với bản tính vô nhiễm nguyên tội. Ngài là “Thiên Chúa ở cùng chúng ta,” và Ngài cũng là Thiên Chúa giống chúng ta bởi vì Ngài mặc lấy bản tính loài ngươi của chúng ta và bước vào trong đời sống và kinh nghiệm con người. Ngài thật là Đấng Cứu Độ tuyệt vời! Bạn là con cái của Thiên Chúa, được nhận biết và gọi Thiên Chúa là Cha, vậy bạn có thấy sự khác biệt nơi mình khi nhìn thấy những người chưa nhận biết Thiên Chúa là ai trong đời sống của họ?