CHƯƠNG 5 - Tin Mừng theo Thánh Matthêu

 2. Bài giảng trên núi

Tám mối phúc

⁽¹⁾ Thấy đám đông, Ðức Giêsu lên núi. Người ngồi xuống, các môn đệ đến gần bên. ⁽²⁾ Người mở miệng dạy họ rằng:

⁽³⁾ "Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó,

vì Nước Trời là của họ.

⁽⁴⁾ Phúc thay ai hiền lành,

vì họ sẽ được Ðất Hứa làm gia nghiệp.

⁽⁵⁾ Phúc thay ai sầu khổ,

vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an.

⁽⁶⁾ Phúc thay ai khát khao nên người công chính,

vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thỏa lòng.

⁽⁷⁾ Phúc thay ai xót thương người,

vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương.

⁽⁸⁾ Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch,

vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa.

⁽⁹⁾ Phúc thay ai xây dựng hòa bình,

vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa.

⁽¹⁰⁾ Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính,

vì Nước Trời là của họ.

⁽¹¹⁾ Phúc cho anh em khi vì Thầy

mà bị người ta sỉ vả, bách hại

và vu khống đủ điều xấu xa.

⁽¹²⁾ Anh em hãy vui mừng hớn hở,

vì phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao.

Quả vậy, các ngôn sứ là những người đi trước anh em cũng bị người ta bách hại như thế.

Muối cho đời và ánh sáng cho trần gian

⁽¹³⁾ "Chính anh em là muối cho đời. Nhưng muối mà nhạt đi, thì lấy gì muối nó cho mặn lại? Nó đã thành vô dụng, thì chỉ còn việc quăng ra ngoài cho người ta chà đạp thôi.

⁽¹⁴⁾ "Chính anh em là ánh sáng cho trần gian. Một thành xây trên núi không tài nào che giấu được. ⁽¹⁵⁾ Cũng chẳng có ai thắp đèn lên rồi lấy thùng úp lại, nhưng đặt trên đế, và nó soi sáng cho mọi người trong nhà. ⁽¹⁶⁾ Cũng vậy, ánh sáng của anh em phải chiếu giãi trước mặt thiên hạ, để họ thấy những công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Ðấng ngự trên trời.

Ðức Giêsu kiện toàn Luật Mô-sê

⁽¹⁷⁾ "Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Môsê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn. ⁽¹⁸⁾Vì, Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng không thể qua đi được, cho đến khi mọi sự được hoàn thành. ⁽¹⁹⁾ Vậy ai bãi bỏ dù chỉ là một trong những điều răn nhỏ nhất ấy, và dạy người ta làm như thế, thì sẽ bị gọi là kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời. Còn ai tuân hành và dạy làm như thế, thì sẽ được gọi là lớn trong Nước Trời.

Ðức công chính của người môn đệ

⁽²⁰⁾ "Vậy, Thầy bảo cho anh em biết, nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời.

Ðừng giận ghét

⁽²¹⁾ "Anh em đã nghe Luật dạy người xưa rằng: Chớ giết người. Ai giết người, thì đáng bị đưa ra tòa. ⁽²²⁾ Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: ai giận anh em mình, thì phải bị đưa ra tòa. Ai mắng anh em mình là đồ ngốc, thì phải bị đưa ra trước thượng hội đồng. Còn ai chửi anh em mình là quân phản đạo, thì phải bị lửa hỏa ngục thiêu đốt. ⁽²³⁾ Vậy, nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với anh, ⁽²⁴⁾ thì hãy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hòa với người anh em ấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình. ⁽²⁵⁾Anh hãy mau mau dàn xếp với đối phương, khi còn đang trên đường đi với người ấy tới cửa công, kẻo người ấy nộp anh cho quan tòa, quan tòa lại giao anh cho thuộc hạ, và anh sẽ bị tống ngục. ⁽²⁶⁾ Thầy bảo thật cho anh biết: anh sẽ không ra khỏi đó, trước khi trả hết đồng xu cuối cùng.

Chớ ngoại tình

⁽²⁷⁾ "Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Chớ ngoại tình. ⁽²⁸⁾ Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi. ⁽²⁹⁾ Nếu mắt phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy móc mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân bị ném vào hỏa ngục. ⁽³⁰⁾ Nếu tay phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy chặt mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân phải sa hỏa ngục.

Ðừng ly dị

⁽³¹⁾ "Luật còn dạy rằng: Ai rẫy vợ, thì phải cho vợ chứng thư ly dị. ⁽³²⁾ Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: ngoại trừ trường hợp hôn nhân bất hợp pháp, ai rẫy vợ là đẩy vợ đến chỗ ngoại tình; và ai cưới người đàn bà bị rẫy, thì cũng phạm tội ngoại tình.

Ðừng thề thốt

⁽³³⁾ "Anh em còn nghe Luật dạy người xưa rằng: Chớ bội thề, nhưng hãy trọn lời thề với Ðức Chúa. ⁽³⁴⁾ Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: đừng thề chi cả. Ðừng chỉ trời mà thề, vì trời là ngai Thiên Chúa. ⁽³⁵⁾ Ðừng chỉ đất mà thề, vì đất là bệ dưới chân Người. Ðừng chỉ Giêrusalem mà thề, vì đó là thành của Ðức Vua cao cả. ⁽³⁶⁾ Ðừng chỉ lên đầu mà thề, vì anh không thể làm cho một sợi tóc hóa trắng hay đen được. ⁽³⁷⁾ Nhưng hễ "có" thì phải nói "có", "không" thì phải nói "không". Thêm thắt điều gì là do ác quỷ.

Chớ trả thù

⁽³⁸⁾ "Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng. ⁽³⁹⁾ Còn Thầy, Thầy bảo anh em: đừng chống cự người ác, trái lại, nếu bị ai vả má bên phải, thì hãy giơ cả má bên trái nữa. ⁽⁴⁰⁾ Nếu ai muốn kiện anh để lấy áo trong của anh, thì hãy để cho nó lấy cả áo ngoài. ⁽⁴¹⁾ Nếu có người bắt anh đi một dặm, thì hãy đi với người ấy hai dặm. ⁽⁴²⁾ Ai xin, thì anh hãy cho; ai muốn vay mượn, thì anh đừng ngoảnh mặt đi.

Phải yêu kẻ thù

⁽⁴³⁾ "Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù. ⁽⁴⁴⁾ Còn Thầy, Thầy bảo anh em: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em. ⁽⁴⁵⁾ Như vậy, anh em mới được trở nên con cái của Cha anh em, Ðấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính. ⁽⁴⁶⁾ Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao? ⁽⁴⁷⁾ Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao? ⁽⁴⁸⁾ Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Ðấng hoàn thiện.

CHIA SẺ

BÀI GIẢNG TRÊN NÚI

Bài giảng trên núi là một “bài giảng bình thường” của Chúa cho các tông đồ của (Lc 6:12ff.). Chủ đề là sự công chính của TC như là sự đối nghịch với sự công chính giả hình nơi những người biệt phái và Luật sĩ (5:17–20; Mt. 23). Bài giảng không phải là luật thứ hai với những điều buột mới. Nhưng nó đi sâu hơn Luật Môsê bởi vì nó bàn đến thái độ bên trong cũng như những hành vi bên ngoài. Nó cho thấy một hình ảnh về một người công chính đích thực và những nguyên tắc thiêng liêng mà điều khiển cuộc sống của người đó.

Đức Giêsu đã mở đầu bài giảng với việc mô tả một người công chính đích thực (5:1–16). Sau đó, Ngài định nghĩa tội là gì và công chính đích thực là một phần của việc thờ phượng Thiên Chúa (6:1–18) và sự giàu có (6:19–34). Ngài kết luận với việc cảnh cáo chống lại làm những xét đoán giả hình (7:1–12), theo những ngôn sứ giả và thất bại trong việc vâng theo ý TC (7:21–29).

Bài Giảng Trên Núi đòi hỏi chúng ta nội tâm hóa những cách sống thay vì chỉ những giữ những luật bên ngoài. Những đòi hỏi của Bài Giảng Trên Núi đòi hỏi và khó khăn hơn nhiều so với luật của Môsê. Chỉ có những ai thật sự tin vào Đức Giêsu Kitô mới có thể đem Bài Giảng Trên Núi vào trong đời sống cụ thể hàng ngày (Rm. 8:1–4).

Không phải bạn được cứu nhờ tuân theo Bài Giảng Trên Núi, đúng hơn bạn được cứu nhờ giữ Mười Điều Răn. Bởi vì chúng đi vào thái độ bên trong, những đòi hỏi của Bài Giảng Trên Núi đòi hỏi khó khăn hơn nhiều so với luật của Môsê. Chỉ có những ai thật sự tin vào Đức Giêsu Kitô mới có thể đem Bài Giảng Trên Núi vào trong đời sống cụ thể hàng ngày (Rm. 8:1–4). 

MÁTTHÊU 5

Công dân (c.1–12). Chúng ta bước vào vương quốc nhờ việc sinh lại (John 3:1–16), nhưng chúng ta vui hưởng vương quốc nhờ sống cho những điều mà chúng là vui lòng TC nhất (6:33). Thế gian (và những người tin vào thế gian) có thể sẽ không đồng ý với mô tả của Đức Kitô về những con người được chúc phúc, nhưng mô tả này thật sự là chân lý. Thiên Chúa đã mang lấy những tính cách này, và vì thế chúng ta cũng phải nên sống như vậy. Những người hạnh phúc nhất trên thế giới này, chính là những người sống theo Tám Mối Phúc này. Bạn có nghĩ mình là người có phúc vì bạn sống theo tinh thần của các mối phúc?

Muối và ánh sáng (c.13–16). Muối mà không còn vị và ánh sáng mà đem dấu đi thì chẳng có giá trị chi cả! Muối làm thế giới chúng ta khỏi bị hỏng đi, và ánh sáng xua tan sự tối tăm. Muối có thể ẩn đi, nhưng ánh sáng thì phải tỏa ra. Cả hai đều cần thiết cho thế giới, và cả hai trao mình để phục vụ. Chất muối và ánh sáng của bạn có được thể hiện ở môi trường bạn sống và làm việc chăng?

Thờ phượng (c.17–26). Nếu bạn mang sự giận dữ đến bàn thờ, bạn không thể thờ phượng Thiên Chúa, vì thế hãy mau chóng dẹp bỏ những cơn giận dữ. Cảm xúc giận dữ dẫn đến những lời và việc làm trong giận dữ, và kết quả có khi đưa đến việc sát nhân. (x. Eph. 4:25–32). Bạn thường giận dữ với ai, hay với sự việc gì và hậu quả của những cơn giận đã đem đến những rắc rối nào trong cuộc sống của bạn? Bạn có phương pháp nào hay để làm chủ cơn giận của mình, liệu bạn có thể chia sẻ với mọi người kinh nghiệm hay đó?

Phẫu thuật (c.27–32). Hiển nhiên là Đức Giêsu không có gợi ý phẩu thuật theo nghĩa đen, vì vấn đề thực sự là ở nơi con tim (c.28). Đây là một nhắc nhở sống động rằng tội thật kinh khủng, và chúng ta thà phải chịu “thương tật” còn hơn là giữ nguyên vẹn nhưng đi vào trong hỏa ngục. Hãy giải quyết tội bằng thái độ quyết liệt! Chỗ nào trong cuộc sống của bạn cần được Thiên Chúa cắt tỉa?

Con cái của Cha (c.33–48). “Bạn làm gì nhiều hơn so với những người khác?” (c.47). Chúng ta phải đo lường chính chúng ta chứ không phải đo lường mình với người khác, nhưng với Cha (c.48). Điều này bao gồm cả lời nói (c.33–37), sự đáp trả của chúng ta với những thương tổn (c.38–42), và cách chúng ta đương đầu với những kẻ thù của mình (c.43–48). Nhận biết mình là con cái Cha trên trời, điều đó có làm thay đổi gì trong cuộc sống của bạn, và cách bạn tương quan với những người khác, vì họ cũng là con cái Cha trên trời?